Relevante richtlijnen
Richtlijn Stoornissen in het gebruik van cannabis, cocaïne, amfetamine, ecstasy, GHB en benzodiazepines – addendum stoornissen in middelengebruik in combinatie met andere psychiatrische aandoeningen
Binnen de MDR Alcohol, de MDR Opiaten en de MDR Drugs wordt reeds enige aandacht besteed aan de frequent aanwezige psychiatrische comorbiditeit. De beschrijving daarvan is echter niet systematisch en enigszins gefragmenteerd, omdat de MDRen primair focussen op de stoornissen in het gebruik van een bepaald middel. Dit addendum wil tegemoet komen aan de sterke behoefte vanuit de praktijk om handvatten voor de behandeling van patiënten met de combinatie van een stoornis in gebruik van een middel en andere psychiatrische stoornissen.
Richtlijn problematisch middelengebruik in de forensische klinische zorg
De Richtlijn problematisch middelengebruik in de forensische klinische zorg is in 2013 en 2014 door verslavingszorginstelling Victas en onderzoeksinstituut IVO ontwikkeld in het kader van het programma Kwaliteit Forensische Zorg (KFZ). Op verzoek van KFZ is een richtlijn gerealiseerd ter ondersteuning van de dagelijkse praktijk van medewerkers in de forensische klinische zorg, die betrokken zijn bij diagnostiek en behandeling van forensische patiënten met problematisch middelengebruik. In het achtergrondrapport en de richtlijn is veel aandacht besteed aan middelenbeleid en risicomanagement.
Richtlijn dubbele diagnose cliënten
In 2003 is de publicatie ‘Dubbele diagnose, Dubbele hulp’ verschenen (Posthuma, 2003). In deze richtlijn staan algemene aanbevelingen voor de diagnostiek en behandeling van dubbele diagnose problematiek. De richtlijn is opgesteld in opdracht van GGZ Nederland in het kader van Resultaten Scoren. De gehele richtlijn is hier te downloaden.
Op de site GGZ Standaarden is een digitale versie van deze richtlijn geplaatst. In de digitale versie kan gemakkelijker op thema gezocht worden, en staan inhoud, onderbouwing, conclusies en aanbevelingen overzichtelijk bij elkaar.
Richtlijn Angst en Verslaving
De richtlijn middelenmisbruik of -verslaving en angststoornissen (2012) van het programma “Resultaten Scoren” is bedoeld als ondersteuning bij de behandeling van mensen met een angststoornis en comorbide middelenmisbruik of -afhankelijkheid. De richtlijn is als volgt opgebouwd. Naast algemene adviezen over de behandeling en diagnose van deze comorbiditeit wordt per angststoornis en middel beschreven wat de huidige evidence based behandeling is als het om een enkelvoudige stoornis zou gaan. Vervolgens wordt op basis van een literatuuronderzoek en een veldanalyse beschreven of deze behandelingen aanpassingen behoeven bij comorbiditeit en wat aandachtspunten zijn.
Deze publicatie is te bestellen bij Resultaten Scoren of hier gratis te downloaden.
State of the Art in Co-morbiditeit
In 2006 is bij ZonMw de reeks ‘Verslaving’ verschenen. Rond verschillende thema’s wordt hierin de ‘State of the Art’ van wetenschap en interventies gepresenteerd. Deel 5: ‘Co-morbiditeit, Verslaving plus een psychische stoornis’ handelt over dubbele diagnose problematiek. Het rapport geeft in de eerste plaats een overzicht van kennis over – bewezen effectieve en/of best practice – behandeling van co-morbiditeit van psychische stoornissen en verslavingsproblematiek gebaseerd op literatuur tot mei 2005. Daarnaast biedt het een inventarisatie van behoeften aan aanvullend onderzoek; in het bijzonder onderzoek dat aansluit bij de samenstelling en de (co-morbide)problemen van de patiëntengroepen in de klinische praktijk.
Andere richtlijnen
In specifieke multidisciplinaire richtlijnen voor verschillende psychiatrische ziektebeelden, zoals de richtlijn schrizofenie en depressie is zeer beknopt informatie te vinden over co-morbiditeit.
NICE richtlijn Psychose en drugsgebruik (engelstalig)
NICE is een toonaangevend instituut voor richtlijn ontwikkeling. NICE is onderdeel van de Engelse National Health Service en is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van richtlijnen voor zorg en behandeling. In maart 2011 heeft NICE de Richtlijn ‘Psychosis with coexisting substance misuse: assessment and management in adults and young people’ uitgebracht. In deze omvangrijke richtlijn (387 pagina’s) komen allerlei aspecten van deze problematiek aan bod. Deze en vele andere richtlijnen zijn te downloaden via de site van NICE.